Dit is een bijzondere plattegrond van Gorinchem, gemaakt door Ingenieur Valckenburgh. In dienst van prins Maurits van Oranje, werkte deze vestingbouwkundige vanaf 1606 ook aan de versterking van de opstandige steden. Hij was echter vooral in Duitsland actief. Bij de rode pijl zien we, aan de noordwestzijde van Gorinchem, een soort langgerekte muur in de gracht aangegeven, welke het tracé van de vestingwal volgt.
Hierop ingezoomd. Het doel van een dergelijk werk, was het beschermen van de hoofdwal tegen direct vuur, waardoor het z.g. bresschieten aanzienlijk werd vertraagd.
Dit plaatje (Wikipedia) toont bekende vormen van verdedigingswerken, welke er het meest op lijken. A is een Contregarde en B is een Couvre-face. Echter op de plattegrond van Valckenburgh is het werk doorgetrokken, waardoor het moeilijk is te benoemen. In het Militair woordenboek (1861-1862) van H.M.F. Landolt is aangegeven, dat een dergelijk werk Contregarde wordt genoemd, wanneer het een walgang betreft, waarop kanonnen kunnen worden geplaatst. En wanneer een dergelijk werk is ingericht voor klein geweervuur, dat dit Couvre-face wordt genoemd. Gezien het feit, dat het werk als heel smal op de plattegrond is aangegeven, concludeer ik, dat het waarschijnlijk niet ingericht was voor het opstellen van kanonnen en dat dit werk dus Couvre-face genoemd kan worden. Op andere plattegronden van Gorinchem komt dit werk niet meer voor. Waarschijnlijk was zo’n smal werk geen lang leven beschoren in een Gorinchemse gracht op slappe bodem.
Naar MENU