DINSDAG
We zijn begonnen aan het voorbewerken van van de ‘verbindstukken’ van het ‘raam’ met behulp van de oude kettingfrees, die dit project al veel goede diensten heeft bewegen.
Het rolpaard komt bovenop het raam te staan en kan hierop bij het afgaan van het kanon naar achteren bewegen om de terugslag op te vangen. Met het raam kan het geheel in het horizontale vlak heen en weer bewogen worden om het kanon te richten.
Door peter getroffen slimme en uitgebreide voorbereidingen om de doorlopende langsgaten door het voorkalf van het rolpaard te boren. De reeds aanwezige ondiepe gaten corresponderen met de gaten door de standwangen.
Het gaat erom, de boor zo goed mogelijk in een rechte lijn te geleiden. Dit is nodig, omdat er vanaf twee zijden geboord wordt en die gaten moeten zo exact mogelijk tegenover elkaar uitkomen. Hier is voor gekozen, omdat bij het gebruik van een langere boor, om vanaf één zijde in één keer het doorgaande gat te boren, de boor meer de houtnerf gaat volgen en de afwijking hierdoor en over die grotere afstand veel groter zou zijn en die afwijking dan ook zichtbaar is.
En zo wordt er geboord (zie ook het filmpje wat verderop). Men moet hoog boven het werkstuk staan, omdat het eikenhout zo weerspannig is, dat het volle lichaamsgewicht en veel kracht zetten nodig is om de boor er volledig in te krijgen.
Succes! Het draadeind gaat er doorheen.
Het voorkalf komt bovenin het rolpaard, dicht onder de kanonsloop. Hier vraagt het 19e eeuwse ontwerp dan ook twee spanbouten door het voorkalf. Dus ook twee doorlopende gaten. Hier worden de geleidingsmaatregelen voor het tweede gat aangebracht.
Het is een kwestie van passen en tot op de millimeter nauwkeurig op maat schaven, want als de boor maar ietsje scheef gaat, dan resulteert dat over de boorlengte in centimeters afwijking van de benodigde rechte lijn.
Onderwijl doet Frank nog steeds het oud ambachtelijk handwerk en beitelt er lustig op los. Deze keer aan de voorbewerkte verbindstukken van het raam. Op de foto wordt gewerkt aan het ‘voorverbindstuk’.
En dit is het resultaat. Het raam wordt ook weer volledig met speciale houtverbindingen in elkaar gezet.
In de 19e eeuw heeft men ervoor gekozen om voor elk verbindstuk een andere specifieke houtverbinding toe te passen.
Dit is de vorm van de houtverbinding van het midden verbindstuk. Bovenaan komt er nog een schuin kantje aan.
Nu gaat Frank aan het met de cirkelzaag en de kettingfrees voorbewerkte ‘achterverbindstuk’ beginnen.
Intussen is Frits bezig met de klossen van het staartkalf van het rolpaard. Ondanks dat we die geruime tijd in een niet geconditioneerde ruimte gelegd hadden, zijn ze dusdanig gekrompen, dat er een grote spleet tussen het staartkalf en elke klos is verschenen. Frits is bezig deze spleten te dichten met op maat gemaakte keggen.
Links het voorkalf met de doorgeboorde gaten voor de dwarsspanbouten (draadeinden), waarmee het rolpaard in elkaar wordt gezet. En rechts het staartkalf met de ingebrachte keggen, die later nog worden afgewerkt.
De fotomaker dezes is deze keer bezig geweest om de pasvlakken voor de tweede keer in de grondverf te zetten en het geheel voor de eerste keer. Daarnaast wat hand- en spandiensten verricht. Er is deze dag weer veel werk verzet en we zijn dan ook weer met een tevreden gevoel huiswaarts gekeerd.
Filmpje: https://youtu.be/kXx3_zi9Ax4
DONDERDAG
Onze koffiepauze worden tevens benut voor werkoverleg. Daar spreken we af wie aan welke onderdelen gaat werken. En ook technische details, bijvoorbeeld: hoe we het betreffende werk het beste kunnen aanpakken, wat voor verf we zullen gebruiken, of we de scheuren in het eikenhout wel of niet zullen vullen en met wat voor materiaal. Of we door scheuren kwasten en krimp uitgevallen stukken repareren, of we lijm zullen gebruiken of niet. Ook of we tussen het hout en het ijzer nog wat gaan aanbrengen tegen het indringen van water. Maar ook wat we de volgende keer gaan doen en wat er daarvoor aan voorbereiding en materialen nodig is.
Dus dinsdag hebben we besproken, wat we donderdag zouden gaan doen. En dat is het voor altijd verbinden van de stand- en schoorwangen door het monteren van de lijfplaten met tappannen met de lijfbouten en de voorgeschreven schroeven. Omdat er hele grote lange schroeven in het weerspannige eikenhout gedraaid moeten worden, is besproken dat we de schroeven niet machinaal in zouden draaien, om breken te voorkomen. Daarom zouden we de schroeven van vet voorzien en in een proefstuk eikenhout bepalen wat de voorboordiameter zou moeten zijn, om ze dan met de hand er in te draaien. Hiervoor hebben Frits en Peter nu grote maten schroevendraaiers meegenomen en Hugo een potje vet.
Ook was al eerder in overleg bepaald, dat we eerst twee lagen vochtregulerende grondverf zouden aanbrengen onder het ijzer en gewone overschilderbare acrylaatkit tegen indringing van vocht. Met vereende krachten en met behulp van twee ‘sergeants’ is de lijfplaat met tappan zo dicht als mogelijk tegen het hout getrokken en zijn de lijfbouten aangebracht.
Omdat Hugo als elektrotechnicus ook nog wel aardig wat afgeschroefd heeft, kan hij hier ook wat schroefwerk doen.
De voorboordiameter is zo gekozen dat de schroeven er nog wel met flinke kracht ingedraaid moeten worden, zodat ze voldoende vastzitten om de lijfplaat vast te houden. De lijfplaten met tappannen zitten namelijk onder wat voorspanning op het hout, om beter het gewicht van het kanon en de klappen van het afvuren te kunnen weerstaan.
Frits gaat verder aan de klossen van het staartkalf. De ingebrachte keggen zitten vast en zijn bijgewerkt.
Het staarkalf past goed in de linker schoorwang. En de ronding van de klossen loopt mee met de ronding van de schoorwangen.
Het monteren van de lijfplaat met tappan op de rechter combinatie van stand- schoorwang is heel goed gelukt.
Ook de ‘staartschuurplaat’ zit er goed op.
In de middag kwam er aflossing van de wacht, want de anderen gingen huiswaarts, terwijl Hans kwam om foto’s te maken. Gezien zijn schilderservaring kon hij gelijk mee schilderen.
Dat was ook nodig , want het was teveel werk voor één persoon, om het die middag af te krijgen.
Het is namelijk de bedoeling om het rolpaard volgende week in elkaar te kunnen zetten.
Dus moeten alle delen, die geen bewerking meer behoeven geverfd worden en dus in het weekeinde drogen om volgende week gereed te zijn.
En dat is nu gelukt.
Zo zijn wij weer voldaan naar huis gegaan, vol goede moed om volgende week verder te gaan. Te beginnen met de montage van de linker stand- en schoorwang.
Voor voorgaande activiteiten, zie het projectoverzicht: https://vestinggorinchem.nl/activteiten/project-affuit-bomkanon/
Zie ook onze sponsorenpagina: https://vestinggorinchem.nl/sponsoring/