Drie Gorinchemse beren

Nee, niet van die grote dieren in dikke winterjassen, maar z.g. Stenen Beren. Zoals eerder al besproken in het artikel “een Gorinchemse Lunet”, liep in de 17e eeuw de (nu nog aanwezige) Stenen Beer bij het Paardenwater naar een verdedigingseilandje “Lunet” in de vestinggracht. Dit was ter hoogte van het botenterrein van de HSV en de sluis. De sluis was er toen nog lang niet en een 2e Stenen Beer verbond het verdedigingseilandje met de Arkelsedijk.

Beer Paardenwater
De Stenen Beer bij het Paardenwater gebouwd eind 16e eeuw , vernieuwd in 1772 en gerestaureerd in 2004.

Gorinchem had toen dus samen met de Stenen Beer bij de Duveltjesgracht, drie Stenen Beren. Echter in de 18e eeuw verdwenen het verdedigingseilandje en de 2e Stenen Beer. Echter, wie weet, dat in de 19e eeuw Gorinchem weer een 3e Stenen Beer kreeg, aan de westzijde van de vesting?

krt frgm verboden kr + 3e beer bewerkt

Dit is een potloodtekening van de Genie, uit 1851.
Bij de dikke rode pijl zien we die 19e eeuwse 3e Stenen Beer, welke de scheiding is tussen het water van het Kanaal van Stenenhoek en het water van de vestinggracht. Op de tekening sluit die niet aan op de zwarte lijn van de vestingwal. Dat komt, omdat men hier alleen de hoogste rand van de wal met een enkele lijn heeft aangegeven. De beer sluit wel aan op een lager niveau, wat we hier dus niet zien. We zien onderaan de tekening hoe de Wolpherensedijk liep, waar nu nog De Punt van over is. Rechts zien we de Krinkewinkel, waarvan de Noordelijke punt nog al geschut batterij ingericht was. Wanneer je langs het kanaal rechtdoor wilde naar de Kanselpoort dan ging dat dus niet. Dan moest je eerst de Kanaalbrug over en vervolgens weer terug over de Kanselpoortbrug. Verder zien we in rood de z.g. “verboden kringen” aangegeven, waarbinnen strenge bouwrestricties golden.